HOA ĐÀO TRƯỚC GIÓ

Đào hoa liêm ngoại đông phong nhuyễn

Đào hoa liêm nội thần trang lãn

Liêm ngoại đào hoa liêm nội nhân

Nhân dữ đào hoa cách bất viễn

...

(Trích ĐÀO HOA HÀNH - HỒNG LÂU MỘNG - Tào Tuyết Cần)

—————————

Ngẫm nghĩ hai hôm để dịch bốn câu này. Nếu chỉ dịch từng câu từng chữ thì rất dễ, nhưng sao cho đúng ý thì không dễ chút nào. Phải nói tôi rất mê thơ Đường cũng như các điển tích. Bài thơ Đào Hoa Hành này không chỉ có bốn câu mà dài hơn nữa. Đây chỉ là những câu mở đầu.

Đào Hoa Hành là bài thơ trong Hồng Lâu Mộng của Tào Tuyết Cần, Lâm Đại Ngọc viết. Rất nhiều người đọc, dịch...Bản dịch trong truyện như thế này:

“Hoa đào nọ ngoài rèm gió liệng,

Người trong rèm sớm biếng điểm trang.

Trong ngoài chừng độ tấc gang,

Người đây hoa đấy lại càng gần thêm”

Hai câu đầu không có gì để nói, nhưng hai câu sau tôi lại có suy nghĩ khác. Lâm Đại Ngọc là một cô gái tài sắc vẹn toàn, đa sầu đa cảm. Vì hoàn cảnh nàng phải ăn nhờ ở đậu trong gia đình Giả Bảo Ngọc. Dù tình đầu ý hợp, gặp gỡ nhau hằng ngày nhưng giữa hai người luôn bị ngăn cách bởi bức tường gia đình. Bốn câu mở đầu Đào Hoa Hành đã viết lên tâm trạng của nàng: kẻ ngoài, người trong, cách nhau chỉ một bức rèm tuy gần mà xa...Nếu đọc tiếp tục bài thơ sẽ thấy ý này càng rõ hơn:

ĐÀO HOA HÀNH

Đào hoa liêm ngoại đông phong nhuyễn

Đào hoa liêm nội thần trang lãn

Liêm ngoại đào hoa liêm nội nhân

Nhân dữ đào hoa cách bất viễn

Đông phong hữu ý yết liêm lung

Hoa dục khuy nhân liêm bất quyển

Đào hoa liêm ngoại khai nhưng cựu

Liêm trung nhân tỉ đào hoa sấu

Hoa giải liên nhân hoa diệc sầu

Cách liêm tiêu tức phong xuy thấu

Phong thấu liêm lung hoa mãn đình

Đình tiền xuân sắc bội thương tình

....

Bài dịch trong truyện:

“Hoa đào nọ ngoài rèm gió liệng,

Người trong rèm sớm biếng điểm trang.

Trong ngoài chừng độ tấc gang,

Người đây hoa đấy lại càng gần thêm.

Gió muốn thổi cho rèm lại mở,

Hoa muốn nhòm rèm cứ đứng ngay.

Ngoài rèm hoa vẫn nở đầy,

Mà trong rèm lại người gầy hơn hoa.

Hoa cũng biết xót xa ai đó,

Đứng ngoài rèm nhờ gió hỏi han.

Gió luồn hoa đã đầy sân,

Ngoài sân hoa những tần ngần nhớ ai?

....”

Trong và ngoài, người và hoa luôn bị ngăn cách bởi một bức rèm...hoa nở, hoa rụng...người nhớ, người sầu. Một bài thơ buồn...Vì vậy tôi mạn phép dịch thoát bốn câu đầu theo ý mình...như một tiếng than!

HOA ĐÀO TRƯỚC GIÓ

Hoa đào trước ngõ gió đông sa

Tựa cửa người hoa chẳng lược là

Cách biệt trong ngoài tâm khốn tỏ

Hoa, người đối mặt có đâu xa...

18.01.2022

TT-Thanh Trước

————————-

Bản dịch thoát với trọng tâm của bài thơ là bức rèm như đã viết trên.

Hoa trước rèm sầu đón gió đông

Người sau rèm lược biếng đau lòng

Trong, ngoài…đây, đó rèm thưa phủ

Đối mặt hoa, người cách biệt...không…

19.01.2022

TT-Thanh Trước